Mapa powiatu Magnuszew Grabów nad Pilicą Głowaczów Kozienice Sieciechów Garbatka Letnisko Gniewoszów

Willa Bezego z 1923 r. w Kozienicach Nr rej. MWKZ 340/A/86 z dn. 10.04.1986

 

Na ul. Jana Kochanowskiego 22 znajduje się willa, wybudowana w 1923 r. dla Aleksandra Beze – ówczesnego kozienickiego notariusza Okręgu Sądu  Okręgowego Radomskiego. Jego kancelaria znajdowała się w domu nr 203.

W ewidencji zabytków styl obiektu określany jest jako modernistyczny, ale nie  odnosi się do tego obiektu. Willa zawiera klasycyzujące elementy, które korespondują ze zjawiskiem stylu dworkowego. Budynek nawiązuje do struktury dworu polskiego i wpisuje się w klimat architektury lat 20. w Polsce. Zainteresowanie historią i tradycją pobudzało budowniczych do eksponowania polskości w architekturze. Architekci w tym okresie pozbawiali budynków nadmiaru detali, bryły projektowanych willi miały wygodne rozplanowanie wnętrz, tradycyjne formy dachu.

Powszechnie stosowano nurt tzw. dworkowy. Ideałem dla niego stał się polski dwór szlachecki z jego typowymi elementami, m.in. kolumnowym gankiem, wysokim łamanym dachem, alkierzami. Willa notariusza Bezego jest tego przykładem. Budowlę cechuje funkcjonalność, prostota oraz oszczędna nowoczesność. Zastosowano szerokie okna (prostokątne i owalne) wpuszczające więcej światła, powierzchnie elewacji są płaskie, pozbawione zbędnych dekoracji. Spadzisty dach i kolumny nadają temu budynkowi malownicze ukształtowanie bryły.

W 1935 r. przeniesiono do domu notariusza Resursę (klub towarzyski) zajmującą sale na parterze, a w czasie okupacji niemieckiej był siedzibą Rady Głównej Opiekuńczej (polska organizacja charytatywna powstała w lutym 1940 r. pomagająca aresztowanym i najbiedniejszym). Kolejni mieszkańcy willi to spadkobiercy Bezego. Po wojnie mieściła się tu siedziba komitetu  powiatowego PZPR, był też m.in. punkt rozdzielny darów UNRRA, a następnie Przychodnia Rejonowa. W 1982 r. ówczesne władze podjęły starania o  wykupienie tego lokalu dla biblioteki, co też się stało w 1983 r. Trud przenoszenia, urządzania i pierwszych remontów od podstaw poniosła ówczesna, długoletnia dyrektor biblioteki Janina Kuśmierczyk. Po remoncie otwarcie ówczesnej Miejsko-Gminnej Biblioteki Publicznej odbyło się w maju 1989 r.

W ostatnich latach, pod kierownictwem Elżbiety Stąpór – dyr. Biblioteki Publicznej Gminy Kozienice im. ks. Franciszka Siarczyńskiego, zabytkowy budynek przeszedł gruntowny remont. W 2004 r. najpierw została rozebrana (grożąca zawaleniem) tzw. stara wozownia znajdująca się na działce obok willi. A w 2005 r. przystąpiono już do gruntownego remontu zabytkowego budynku. Dokonano wymiany stolarki okiennej i drzwiowej, położono nowe tynki, odmalowano ściany.  Wybudowano nowe kominy i zrobiono pokrycie dachu, a cały remont odbywał się pod nadzorem konserwatora zabytków i był sfi nansowany ze środków unijnych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. W 2007 r. stare ogrodzenie zastąpiono nowym. W 2013 r. prace remontowe były nadal kontynuowane, bo budynek wymagał jeszcze osuszenia ścian. Dzięki tym zabiegom i dbałości o budynek miasto zyskuje, mając tak piękny zabytek.

P6180868

P6180867a